Minicursus Ziekteverzuim

Ziekteverzuim kan verschillende oorzaken hebben. Soms is het effectief om de bedrijfsarts actie te laten nemen, soms is de manager de aangewezen persoon, of de P&O-er of anderen. Door de juiste middelen in te zetten, kan het verzuim op een passende manier worden aangepakt.

Om ziekteverzuim op de juiste manier aan te pakken, is inzicht nodig in de cijfers. Is er veel langdurig verzuim, of verzuimen medewerers juist korter, maar vaker? Zijn er specifieke momenten aan te wijzen wanneer er extra wordt verzuimd? Met de antwoorden op dergelijke vragen, kan een start worden gemaakt met de juiste aanpak van het verzuim.

Daarnaast is ook een goed verzuimbeleid essentieel voor de organisatie. Het geeft vooral duidelijkheid over wie verantwoordelijk is bij ziekteverzuim, wat er wel en niet van medewerkers verwacht wordt en wat acceptabel is en wat niet.

1. Overzicht van ziekteverzuimgegevens

Als u een inzicht vraagt in het ziekteverzuim bij de beheerder van het personeels-informatiesysteem, krijgt u overzicht dat meteen hoofdindeling die (in grote lijnen) bestaat uit twee variabelen: de verzuimduur en de verzuimfrequentie.

Afhankelijk van de fijnmazigheid van de gegevens, kunt u bijvoorbeeld ook overzichten krijgen van deze gegevens per leeftijdsgroep, geslacht en salarisniveau. Deze onderverdeling helpt bij het verkrijgen van een goed inzicht in probleemsituaties.
Als uw organisatie minder dan 25 mensen heeft, is het lastig om al te grote conclusies te trekken uit algemene verzuimgegevens, omdat deze dan door toevallige omstandigheden te veel beïnvloed kunnen worden.

Dit zijn de belangrijkste kengetallen:

Verzuimduur
De verzuimduur geeft inzicht in het aantal (werk-)dagen dat het personeel verzuimt. In de meeste gevallen wordt de verzuimduur in echte (kalender-)dagen geteld; als een personeelslid ziek is in het weekend, tellen deze dagen dan dus ook gewoon mee in de verzuimduur.
Een definitie van de verzuimduur is: de som van het aantal verzuimde kalenderdagen van alle medewerkers, gedeeld door het aantal ziekteverzuimmeldingen.

Verzuimpercentage
Het verzuimpercentage bestaat uit: het aantal verzuimde dagen per personeelslid, gedeeld door de gemiddelde personeelsbezetting in personen maal het aantal kalenderdagen in de verslagperiode. De uitkomst van deze som wordt met honderd vermenigvuldigd tot het percentage ziekteverzuim in uw organisatie.

Meldingsfrequentie
Dit getal laat zien hoe vaak mensen in uw organisatie zich ziek melden. Het bestaat uit het aantal ziekmeldingen, gedeeld door de gemiddelde personeelsbezetting in personen.

2. Wat vertellen de gegevens

Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage in Nederland ligt voor mannen rond de 4% en voor vrouwen rond 7%. Het totale gemiddelde ziekteverzuimpercentage (m/v) bedraagt rond 5%. Als het ziekteverzuimpercentage binnen uw organisatie (of binnen afdelingen van uw organisatie) beduidend hoger ligt, is er een probleem dat uw aandacht nodig heeft.

U moet daarbij in ogenschouw nemen, dat bepaalde werkgebieden een hoger verzuim kennen. Zo is het verzuim bij afdelingen als de interne dienst of bij secretariaten vaak hoger. Dit komt door de aard van het werk (meer lichamelijke belasting, weinig mogelijkheden om zelf werk in te delen waardoor psychische belasting ontstaat). Een andere reden kan zijn dat op bepaalde werkvelden meer vrouwen werken en onder vrouwen is het verzuim meestal iets hoger.

Organisaties zullen altijd te maken krijgen met ziekteverzuim: mensen worden nu eenmaal wel eens ziek. Ook zijn er schommelingen in de tijd: in de winter is het verzuim vaak hoger dan in de zomer.

Als uit de gegevens blijkt dat de verzuimduur gemiddeld hoog is (bijvoorbeeld gemiddeld meer dan 7 dagen), kan er sprake zijn van uitval door ernstige lichamelijke of geestelijke klachten. Maar het kan zijn dat de werksfeer niet optimaal is of dat er stresssituaties zijn op het werk. Dat brengt mensen er toe om langduriger te verzuimen.

Een hoge verzuimfrequentie (van 1,8 of meer) kan duiden op het opnemen van baaldagen, gebrekkig toezicht of weinig betrokkenheid van management en medewerkers bij de organisatie.

Hoe dieper u in de verzuimgegevens duikt, hoe dichter u komt bij individuele gevallen. Zo kan soms blijken dat een hoog verzuim veroorzaakt wordt door enkele personeelsleden in een organisatieonderdeel. Maar ook kan blijken dat juist veel personeelsleden kortdurend verzuimen. In de checklist bij dit artikel kunt u zien welke maatregelen u hierop kunt nemen.

3.  Checklist aanpak ziekteverzuim

Bij dit artikel hoort een checklist die u kunt downloaden. Hierin staan de verschillende verzuimvormen weergegeven, met daarbij suggesties voor de aanpak.

4. Verzuim voorkòmen is beter dan genezen

Hoe ‘soft’ het soms ook klinkt, een goed verzuimbeleid is essentieel voor de organisatie. Het geeft vooral ook duidelijkheid wie verantwoordelijk is bij ziekteverzuim, wat er wel en niet van medewerkers verwacht wordt en wat acceptabel is en wat niet.

Aandacht voor arbeidsomstandigheden en verzuimbeleid heeft de volgende voordelen:

• Een meer veilige, gezondere en leukere werkplek die leidt tot tevreden medewerkers en een prettige, innovatieve werksfeer
• Vermindering van het ziekteverzuim en een hogere arbeidsproductiviteit
• Een betere werkplanning, met minder uitval, waardoor de productie meer constant wordt
• De kwaliteit van producten neemt toe
• Minder personeelsverloop, leukere werkgever waar mensen graag willen werken
• Beter imago bij relaties en klanten

Waar vind ik meer informatie?
Neem direct contact met ons op. Wij ondersteuning graag.